Een derde van de nieuwe leraren verlaat binnen vijf jaar het onderwijs. Dit geldt voor zowel jonge starters als zij-instromers. Vol goede moed en idealisme beginnen zij aan hun carrière in het onderwijs. Maar na enkele jaren haken ze vermoeid en lamgeslagen af. Weet je hoeveel pijn dit doet aan mijn onderwijshart? Precies. Ik weiger te geloven dat het onderwijs geen geweldige werkplek is. Al sinds mijn tijd als onderwijsinspecteur zie ik de systeemdruk toenemen. Jaar na jaar. Waar allerlei toezichtkaders voor een betere focus en meer inzicht hebben gezorgd, lijkt het nu juist meer op een verstikking. Scholen worden binnen een keurslijf geperst dat na moeilijke coronajaren en een schreeuwend tekort aan personeel aanvoelt als een korset.

Leerkrachten als duizend-dingendoekjes

Vanuit de politiek en de maatschappij komt er steeds meer druk te liggen op de leerkrachten. Met aanvullende opdrachten en taken lijken we bezig te zijn met het organiseren van teleurstellingen en frustraties. Niet alleen taal- en rekenles worden gegeven, maar ook moet er een gezond ontbijt klaarstaan. Worden er anti-pest programma’s uitgevoerd, worden musicals georganiseerd, bestrijden ze gezamenlijk obesitas, geven ze tussendoor nog even seksuele voorlichting én bedenken ze nieuwe leerstof terwijl ze nieuwe collega’s begeleiden. Bijna nooit excelleert een meerkamper in één van de individuele onderdelen. Waarom vragen wij dit wel van onze leerkrachten?

Kies voor de kracht van de leerkracht

We kunnen gezamenlijk voorkomen dat onze leerkrachten veranderen in duizend-dingendoekjes. En dat heeft te maken met de juiste keuzes. Keuzes die gericht zijn op het optimaal laten functioneren van de leerkrachten. Waarbij ze in hun kracht gezet worden. Laten we bijdragen aan het vergroten van het werkgeluk.

Zo stimuleer je werkgeluk bij leerkrachten:

  • Creëer een leer- en samenwerkingscultuur in een school. Behoud de leercurve voor alle medewerkers. Stimuleer en faciliteer de professionele groei en ontwikkeling en maak dit een vast onderwerp van gesprek.
  • Laat de werkzaamheden aansluiten bij de wensen en behoeften van medewerkers. Houd rekening met verschillen tussen de diverse generaties. Laat leerkrachten doen waar ze goed in zijn en probeer ballast anders weg te zetten. Streef naar functiedifferentiatie. Niet alle taken hoeven uitgevoerd te worden door bevoegde leerkrachten.
  • Investeer in inwerken en begeleiden van nieuwe medewerkers. Dit is een topprioriteit voor de schoolleiding. Bied een meerjarig en intensief onboarding traject aan voor instromende leerkrachten, waarbij ruimte is voor intervisie en intercollegiale consultatie.
  • Experimenteer zodat medewerkers zich blijven ontwikkelen. Stimuleer om eens per vijf jaar een sabbatical te nemen om kennis en expertise te vergroten, door opleidingen of internationale uitwisseling. Versterk ook de positie van de hybride leerkrachten.
  • Laat de leerkrachten zelf eigenaar en regisseur zijn van hun loopbaan. Faciliteer wat ze hierbij nodig hebben. Zoals een loopbaanscan, de juiste coaching of opleiding.

In tijden van personeelstekorten staan schoolleiders voor flinke uitdagingen. In het heetst van de strijd is het goed om te weten dat er hulptroepen langs de lijn staan. Partners die graag ondersteunen bij de verdere ontwikkeling en uitvoering van het strategisch personeelsbeleid. Laten we dat samen doen. Laten we ons focussen op het werven én behouden van goede leerkrachten.

Wie is Nico de Jong?

Nico heeft in het verleden onder andere als inspecteur van de Onderwijsinspectie gewerkt en heeft daarnaast functies zoals bestuurder en voorzitter op zijn c.v. staan. Sinds een aantal maanden is Nico betrokken bij de Alliantie voor Werkend Onderwijs en heeft hij de rol van ambassadeur op zich genomen. Hij is vanwege zijn kennis en ervaring een gewaardeerd gesprekspartner, zowel intern als richting het werkveld. Je leest zijn eerdere bijdrage hier.